يكي از قديمي ترين و اساسي ترين مباحث نظام سياسي است كه از يونان باستان ،
توسط افلاطون و ارسطو و سپس از سوي متفكراني همچون سيسرو ، آگوستين قديس ،
توماس آكويناس ، فارابي ، ابن رشد ، غزالي ، ماوردي ، ابن سينا و ساير
شخصيت هاي مشرق و مغرب زمين مورد توجه قرارگرفته و با تقسيم حكومت به
آريستوكراسي ، دموكراسي ، موناركي ، جمهوري و مانند اين ها به بحث ازمصاديق حكومت هاي مشروع و نامشروع پرداخته شده است.
هر حكومت ، دولت و يا نظام سياسي براي حدوث و بقاي خود ناچار به بازشناسي مباني مشروعيت نظام سياسي
خويش است تا با پشتيباني از مباني بتواند در امور عمومي و اجتماعي مردم
تصرف كند و حق فرمانروايي را از آن خود قرار دهد ؛ زيرا در زمينه ي مشروعيت سياسي ، مهمترين پرسش هاي ذيل پاسخ داده مي شود و حق حاكميت از آن حاكم و لزوم اطاعت از سوي مردم را توجيه مي نمايد.
خويش است تا با پشتيباني از مباني بتواند در امور عمومي و اجتماعي مردم
تصرف كند و حق فرمانروايي را از آن خود قرار دهد ؛ زيرا در زمينه ي مشروعيت سياسي ، مهمترين پرسش هاي ذيل پاسخ داده مي شود و حق حاكميت از آن حاكم و لزوم اطاعت از سوي مردم را توجيه مي نمايد.
اين كه مشروعيت به چه معناست و در كدام يك ازحوزه هاي علوم سياسي مورد بحث قرار مي گيرد ؟ و نيز منبع و منشا مشروعيت در نظام هاي سياسي چيست
و چه رابطه اي ميان مشروعيت با مقبوليت و كارآمدي برقرار است ؟ آيا قدرت ،
اقتدار ، زور و غصب حكومت ، منشا مشروعيت و مقبوليت آن مي‌گردد و در تثبيت
حق حاكميت توان مند است ؟ آيا مشروعيت مبتني بر سنت ، مقبوليت آفرين است و
آيا توافقات عقلايي و قراردادهاي اجتماعي مشروعيت سازند و آيا ويژگي هاي
رهبران فرزانه مي تواند منشا مشروعيت قرار گيرد ؟ و ده ها پرسش ديگر .
و چه رابطه اي ميان مشروعيت با مقبوليت و كارآمدي برقرار است ؟ آيا قدرت ،
اقتدار ، زور و غصب حكومت ، منشا مشروعيت و مقبوليت آن مي‌گردد و در تثبيت
حق حاكميت توان مند است ؟ آيا مشروعيت مبتني بر سنت ، مقبوليت آفرين است و
آيا توافقات عقلايي و قراردادهاي اجتماعي مشروعيت سازند و آيا ويژگي هاي
رهبران فرزانه مي تواند منشا مشروعيت قرار گيرد ؟ و ده ها پرسش ديگر .
مشروعيت
با دو ركن مهم از نظام هاي حكومتي سروكار دارد ، نخست با ركن حاكم و اين
كه چرا و به چه دليل توده ي مردم بايد از فرمان ها و دستورهاي حاكم اطاعت
كنند و بر چه اساسي بايد فلان حاكم ، حكمراني نمايد و دوم ، ركن نظام
حكومتي و اين كه چرا براي نمونه حكومت دموكراسي ، ليبراليستي ، نخبه گرايي ،
اشراف سالاري و مانند اين ها بايد تحقق يابند و اصلاً ملاك مشروعيت حكومت
ها چيست ؟ ايا حكومت زورمدارانه و استبدادي ، مشروعيت دارد يا تنها مشروعيت
نوع حكومت از طريق رضايت و اراده ي عموم مردم و يا از ناحيه ي انطباق آن
با اراده و فرامين حق تعالي تحقق پذير است ؟
با دو ركن مهم از نظام هاي حكومتي سروكار دارد ، نخست با ركن حاكم و اين
كه چرا و به چه دليل توده ي مردم بايد از فرمان ها و دستورهاي حاكم اطاعت
كنند و بر چه اساسي بايد فلان حاكم ، حكمراني نمايد و دوم ، ركن نظام
حكومتي و اين كه چرا براي نمونه حكومت دموكراسي ، ليبراليستي ، نخبه گرايي ،
اشراف سالاري و مانند اين ها بايد تحقق يابند و اصلاً ملاك مشروعيت حكومت
ها چيست ؟ ايا حكومت زورمدارانه و استبدادي ، مشروعيت دارد يا تنها مشروعيت
نوع حكومت از طريق رضايت و اراده ي عموم مردم و يا از ناحيه ي انطباق آن
با اراده و فرامين حق تعالي تحقق پذير است ؟
مشروعيت در حوزه
ي انديشه ي سياسي ، از بحران مفهومي و كاربردي ايمن نيست و بر اين اساس
پاره اي از نويسندگان با نيافتن خاست گاه آن ، به برداشت هاي متفاوتي دست
يافتند و با خلط ميان معناي لغوي و اصطلاحي و نيز آميختگي ميان مشروعيت
هنجاري و غير هنجاري و همچنين مشروعيت ايدئولوژيكي و ساختاري و شخصي ، به
تذبذب و اعوجاج فكري گرفتار شدند.
ي انديشه ي سياسي ، از بحران مفهومي و كاربردي ايمن نيست و بر اين اساس
پاره اي از نويسندگان با نيافتن خاست گاه آن ، به برداشت هاي متفاوتي دست
يافتند و با خلط ميان معناي لغوي و اصطلاحي و نيز آميختگي ميان مشروعيت
هنجاري و غير هنجاري و همچنين مشروعيت ايدئولوژيكي و ساختاري و شخصي ، به
تذبذب و اعوجاج فكري گرفتار شدند.
قانوني بودن ، انطباق با
سنت ها ، قانونيت همراه با رضايت مردم ، برخورداري از ويژگي هاي اخلاقي ،
توجيه عقلي اعمال قدرت حاكم ، حقانيت تام ، مقبوليت و اراده ي عمومي يا
اكثريت توده ي مردم ، مطابقت با آموزه‌هاي ديني و.. نمونه هايي از تعاريف
ارائه شده از اين واژه مي باشد .
سنت ها ، قانونيت همراه با رضايت مردم ، برخورداري از ويژگي هاي اخلاقي ،
توجيه عقلي اعمال قدرت حاكم ، حقانيت تام ، مقبوليت و اراده ي عمومي يا
اكثريت توده ي مردم ، مطابقت با آموزه‌هاي ديني و.. نمونه هايي از تعاريف
ارائه شده از اين واژه مي باشد .
